حضرت علی (ع) میفرماید:

«اگر کسی به فرزندان من کلمه ای بیاموزد اگر دهانش را پر از در وگوهر کنم هم، نمیتوانم حق او را ادا کنم»

امام سجاد (ع) در رساله حقوق میفرماید:

«یکی از کسانی که حق بر گردن انسان دارد معلم است در حقیقت معلم پدر علمی آدمی است»

تعلیم و تعلم از شئون الهی است و خداوند، این موهبت را به پیامبران و اولیای پاک خویش ارزانی کرده است تا مسیر هدایت را به بشر بیاموزند و چنین شد که تعلیم و تعلم به صورت سنت حسنه آفرینش درآمد.

انسان نیز با پذیرش این مسئولیت، نام خویش را در این گروه و در قالب واژه مقدس «معلم» ثبت کرده است. معلم، ایمان را بر لوح جان و ضمیرهای پاک حک می کند و ندای فطرت را به گوش همه می رساند. همچنین سیاهی جهل را از دل ها می زداید و زلال دانایی را در روان بشر جاری می سازد.
معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه ذوق و هنر توانمندی است معلمی در قرآن به عنوان جلوه ای از قدرت لایزال الهی نخست ویژه ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است. در نخستین آیات قرآن که بر قلب مبارک پیغمبر اکرم (ص) نازل شد، به این هنر خداوند اشاره شده است:

وخداوند در سوره علق ایات 5-1 میفرماید:

«بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت بخوان ! و پروردگارت کریمترین است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی دانست.»

در این آیات خداوند، خود را «معلم» می خواند و جالب این که معلم بودن خود را بعد از آفرینش پیچیده ترین و بهترین شاهکار خلقت، یعنی انسان آورده است.
مقام معلم بودن خدا، بعد از آفرینش قرارداد. نوعی انسانی را که هیچ نمی دانست، به وسیله قلم آموزش داد که این از اوج خلاقیت و هنر شگفت خداوند در امر آفرینش حکایت دارد.از این رو، می توان گفت که هنر شگفت معلمی از آن خداوند عالم است.
در جای دیگردر « سوره نحل آیه 78 »میفرماید:

«وخداوندشما رااز شکمهای مادرانتان  بیرون آورد در حالیکه چیزی نمیدانستید وبه شما چشم وگوش وقلب بهتدریج اعطا کرد تا مگر دانا شوید وشکر این همه نعمت رابجای آورید.»

یعنی انسان  در بدو تولد همانند نوار خامی است که هر چه رامیتوان در آن ثبت وضبط کردواین هنر معلمی است که بتواند از این زمین آماده کاشت  چگونه استفاده کند چه بکارد تا در اینده امید به برداشت خوب داشته باشد.
معلم باید نیروی فکری متعلم را پرورش دهد و او را به سوی استقلال رهنمون شود. باید قوه ابتکار او را زنده کند؛ یعنی در واقع، کار معلم آتش گیره دادن است. فرق است میان تنوری که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا آن را داغ کنید و تنوری که در آن هیزم و چوب جمع است و شما فقط آتش گیره از خارج می آورید و آن قدر زیر این چوب ها و هیزم ها قرار می دهید که اینها کم کم مشتعل شود.

می توان در سایه آموختن                      گنج عشق  جاودان اندوختن
اول از استاد، یاد آموختیم                       پس، سویدای سواد  آموختیم
از پدر گر قالب تن یافتیم                       از معلم جان روشن   یافتیم
ای معلم چون کنم توصیف تو                 چون خدا مشکل توان تعریف تو
ای تو کشتی نجات روح ما                      ای به طوفان جهالت نوح  ما